Kira krizinde davalar arttı

Merve ÖZDEMİR ÇEVİK/Muhammed Taha ÇELİKBAŞ/HERKES DUYSUN (BURSA İGFA)
Uzun vakittir kiracıları zorlayan kira fiyatlarındaki fahiş artışlar mevzuyu mahkemelere taşıdı. Birçok konut sahibi ve kiracı davalık olurken konut kiralarında yüzde 25 artırım sonuna da uyulmadığı görüldü. Geçtiğimiz gün kabine toplantısı sonrası mevzu hakkında açıklamada bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, mesken kiralarında yüzde 25 artırım hududunun devam edeceğini söyledi. Öte yandan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç ise kira uyuşmazlıklarında arabuluculuğun 1 Eylül’de başlayacağını açıkladı.

“BÖYLE BİR YASAL DÜZENLEME TOPLUM VİCDANINDA ÇOK YER BULMADI”

Kira Hukuku ve Kat Mülkiyeti Uzmanı Avukat Olcay Göçüm de fahiş kira artışı ile gayret için yüzde 25 artırım sonunun kâfi bir tahlil olmadığını söylerken 2 yeni düzenleme davetinde bulundu. Avukat Göçüm, “Kira bedelindeki artışın çok fahiş ölçüleri bulduğu bir gerçek. Burada asıl sorun arz ve talep ortasındaki dengesizlik. Yani talep çok fazla, arz ise azdır. Bu alışılmış ki kira bedelinin çok fahiş ölçüde yükselmesinin en büyük nedenidir. Ülkemizde sarsıntının yaşanması, dünya genelindeki pandemi sürecine bağlı olarak kira bedellerinin de yükseldiği bir gerçektir. Ülkemiz açısından şunu söylemek lazım: ‘Yüzde 25 kira sınırlaması bir tahlil oldu mu?’ Ya da ‘Kira bedelinin artmasına mahzur oldu mu?’ denilir ise buna ‘hayır’ demek lazım gerçekçi olmak gerekirse. Burada bana nazaran yüzde 25 ile ilgili getirilen yasanın meskenler ile hudutlu tutulması eksikliktir. Bu türlü bir yasal düzenleme toplum vicdanında çok yer bulmadı. Vatandaş muhatap bulamayınca tahliye davaları açtı. Bilhassa metropol kentlerde Bursa’da dahil olmak üzere tahliye davaları ve kira tespit davalarında bir patlama görüldü.” diye tabir etti.

FAHİŞ KİRA ARTIŞLARINA 2 YENİ DÜZENLEME ÇAĞRISI

Fahiş kira artışlarının önüne geçilebilmesi ismine 2 yeni düzenleme getirilmesi konusunda davette bulunan Kira Hukuku ve Kat Mülkiyeti Uzmanı Avukat Olcay Göçüm, “Yasal düzenleme olarak meskenlere getirilen yüzde 25’lik sınırlamanın katiyen işyerlerine ait olarak da getirilmesi lazım. Bu durumda mülk sahibi de şunu söylesin: ‘Evet mesken sahibi olarak bana sınırlama getirildi fakat işyeri sahibine de getirildi.’ desin. Artışın önlenebilmesi için ikinci bir mevzu ise bilhassa kira akdi kurulurken alınan tahliye taahhütlerinin geçerli olabilmesi için kaide getirilmesi lazım ya da resmi bir kurumun onayından geçmesi lazım.” dedi.

‘İSPANYA MODELİ’ ÜLKEMİZDE UYGULANABİLİR Mİ?

Diğer yandan tartışılan formüller ortasında boş konuta yüksek vergi düzenlemesi konusu olurken; ‘İspanya Modeli’ olarak da bilinen düzenleme için kulis bilgilerine nazaran düğmeye basıldığı, AK Parti meclis kümesinin ‘İspanya Modeli’ne sıcak baktığı belirtildi. Kira Hukuku ve Kat Mülkiyeti Uzmanı Avukat Olcay Göçüm bu bahiste ise modelin ülkemizde çok fazla oto denetiminin sağlanamayacağı görüşünde olduğunu beyan etti. Avukat Göçüm, “Bunu küçük ölçekli ülkelerde uygulamak kolay olabilir fakat bizim üzere büyük ölçekli ülkelerde oto denetim açısından söylüyorum çok da denetim etmek mümkün olmaz. Kiraya verilmemesi, boş tutulması durumunda bunlarla ilgili idari yaptırımlar yapılabilir fakat bunun denetiminin sağlanabileceğini işin açıkçası bilhassa bizim üzere büyük ölçekli ülkelerde çok uygulanabileceğini düşünmüyorum.” dedi.

“ARABULUCULUK İLE VİCDANLAR ORTAK NOKTADA BULUŞACAK”

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilerek maddeleşen İcra ve İflas Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile kira uyuşmazlıklarında arabuluculuk, dava kaidesi haline getirildi. Bu uyuşmazlıklarda 1 Eylül’den itibaren taraflar dava açmadan evvel arabulucuya başvuracak. Arabuluculuğun bu bahiste ne kadar tesirli olabileceğini kıymetlendiren Kira Hukuku ve Kat Mülkiyeti Uzmanı Avukat Olcay Göçüm, “Bana nazaran arabuluculuk ile ilgili getirilen düzenleme gerçek bir düzenlemedir. Arabuluculuk aslında Türk toplumunun örfüne adetine yapısına uygun. Burada arabulucunun gelmesiyle birlikte hem birinci derece mahkemelerinin hem bölge mahkemelerinin yükü hafifleyecek lakin burada asıl değerli olan kiracı ve kiralayan bir masa etrafında buluşmuş olacak. Böylelikle vicdanların ortak noktada buluştuğu bir durum olacak.” dedi.